1.TANITIM Bir makineyi veya bir mekanizmayı meydana getiren parçaların, takılmış olarak çizilen resmine montaj resmi denir. Bir montaj resminde aşağıdaki bilgiler ve özellikler bulunur. a. Montaj resimleri tek veya daha fazla görünüşten meydana gelebilir. Genellikle tek görünüş tercih edilir. b. Montaj resimleri parçaların takılış sırasını gösterir. Bundan dolayı numaralama takılış sırasına göre yapılır. c. Parçaların yerlerinin açıkça görülmesi için kesit alınır. Komşu parçaların kenarları tek çizgiyle belirtilir. Komşu parçalar ters yönde taranırlar. d. Montaj resimleri uzunluk, genişlik ve yükseklik ölçüleri dışında ölçülendirme yapılmaz. e. Anlamaya katkısı yoksa görünmeyen kenarlar için kesik çizgi çizmeye gerek yoktur. f. Parçalar montaj sırasına göre numaralandırılır. g. Montaj resmi için yazı alanı (montaj anteti) düzenlenir. Montaj anteti iki kısımdan meydana gelir. Birincisi normal antet ikincisi parça listesidir. h. Parça sayısı az olan makine veya mekanizmalar tek bir kağıda çizilir. Parça sayısı çok olan makine veya mekanizmalar guruplara ayrılarak gurup montaj resimleri çizilir. Gurupların hepsini içine alan montaj resmine ana montaj resmi denir. Gurup montaj resimleri kendi içinde kısımlara ayrılarak çizilen montaj resmine kısım montaj resmi denir.2.MONTAJ RESMİ ÖRNEĞİ Şekil 1’ de gösterilen “Kasnak Sistemi” nin montaj resmi aşağıdaki kurallara göre çizilmiştir: a. Örnek montaj resminde, parçaların yerlerinin belli olması için tam kesit alınmış olup tek görünüş çizilmiştir. İstenilirse üst ve yan görünüşlerde çizilebilir. b. Montaj resminde komşu parçalar ters yönde taranırlar. Rulmanlı yataklarda iç ve dış bilezikler aynı yönde ve aynı aralıkta taranırlar. Şekil 1:”Kasnak Sistemi” nin montaj resmi c. Üzerlerinden kesit düzlemi geçmesine rağmen cıvata, somun, rondela, pim, perno gibi standart parçalar gerekmedikçe uzunluğuna kesit alınıp taranmazlar. Ancak enine kesitleri alındığında taranırlar. 9 numaralı parçada olduğu gibi metal olmayan parçalar çapraz taranırlar. d. Montaj resimlerinde, parçaların takılış sırasına göre numara verilir. 1. numara her zaman en büyük parçaya veya ana gövdeye verilir. Numaralar kılavuz bir çizgiyle parçaya bağlanır. Şekil 1’ de görüldüğü gibi numaralar aynı hizada olmalıdır. e. Montaj resimlerinde normal antetin üzerine parça listesi eklenir. Şekil 2’ de normal antet görülmektedir. Şekil 2:Montaj resimlerinde kullanılan normal antet
3.PARÇA LİSTESİ Şekil 3’ de gösterilen “Parça Listesi” aşağıdaki kurallara göre doldurulur: a. Sayı sütununa, sistemdeki her parçanın tek tek kaç adet kullanıldığı yazılır. En üst satıra sistemdeki toplam parça sayısı girilir. b. Parçanın Adı ve Boyutları sütununa, sistemdeki parçaların adı yazılır. Kullanılan standart parçaların boyutları da yazılır. Örneğin Sabit Bilyalı Rulman 30x62x19 parçasında iç çap 30, dış çap 62 ve genişliğin 19 mm olduğu belirtilmiş olur. Silindir Başlı Cıvata M8x20 parçasında cıvatanın silindir başlı, vida tipinin metrik, ölçüsünün 8 mm ve cıvata gövde boyunun 20 mm olduğu belirtilir. Şekil 3:Parça Listesi c. Montaj Nr. sütununda, parçaların takılış sırasına göre montaj sıra numarası verilir. Parçalar bu numaraya göre takılırlar veya sökülürler. d. Resim Nr.-Standart Nr. sütununda standart parçaların standart numarası (TS 79/23) yazılır. Gövde gibi standart olmayan parçalara resim numarası (KS.2003.1)yazılır. Standart olmayan parçaların detay yapım resmi çizilir ve bu resme göre üretimleri yapılır. Not: Hazır parçaların standart numaraları Avrupa Birliği ve ISO standartlarına uyum sağlamak için değişmiş olabilir. e.Gereç sütununa parçaların yapıldığı malzeme (DDL 22) yazılır. f. Açıklama sütununda standart parçaların hizasına hazır yazılır. Hazır olan parçalar piyasadan alınarak kullanılır. Hazır olmayan parçalar yapılacak demektir. g. Ağırlık sütununda parçaların ağırlıkları gerekirse yazılır. Şekil 4’ de A4 çizim kağıdına yerleştirilmiş montaj resmi ve antetleri görülmektedir. Şekil 4:Montaj Resmi ve doldurulmuş antetler