12. BÖLÜM : Saç İşlerinde Açınım
- 1 DİKDÖRTGEN VE ÜÇGEN PRİZMA AÇINIMLARI
- 2 EĞİK YÜZEYLİ ALTIGEN PRİZMANIN AÇINIMI
- 3 SİLİNDİRLERİN AÇINIMLARI
- 4 DİK PİRAMİT ve DİK KONİ AÇINIMI
- 5 TABANINA PARALEL KESİLMİŞ PİRAMİT ve KONİNİN AÇINIMI
- 6 TABANINA EĞİK KESİLMİŞ DİK PİRAMİT AÇINIMI
- 7 TABANA EĞİK KESİLMİŞ DİK KONİ AÇINIMI
- 8 EĞİK PİRAMİT AÇINIMI
- 9 EĞİK KONİ AÇINIMI
- 10 EKSENİNE PARALEL KESİLMİŞ DİK KONİ AÇINIMI
- 11 YAN AYRITINA PARALEL KESİLMİŞ DİK KONİ AÇINIMI
- 12 ÜÇGENLEME METODUYLA AÇINIM-1
- 13 ÜÇGENLEME METODUYLA AÇINIM-2
- 14 AÇINIM UYGULAMALARI-1
- 15 AÇINIM UYGULAMALARI-2
YAN AYRITINA PARALEL KESİLMİŞ DİK KONİ AÇINIMI
YAN AYRITINA PARALEL KESİLMİŞ DİK KONİ AÇINIMI
Şekil 1’ de yanal ayrıtına paralel kesilmiş dik koninin perspektifi ve görünüşleri görülmektedir. Koninin tabanı yere paralel olduğundan gerçek büyüklükte (GB)’ dir. Kesilmiş kısım hiç bir izdüşüm düzlemine paralel olmadığından gerçek büyüklükte değildir ve gerekirse gerçek büyüklük yardımcı görünüş alarak bulunur.
Şekil 1:Yanal ayrıtına paralel kesilmiş dik koni ve görünüşleri Koninin açınımını çizmek için aşağıdaki sıra takip edilir:
1. Üst görünüş de taban dairesi istenilen sayıda eşit parçalara bölünür ve numaralandırılır. Biz 12 eşit parçaya böldük (Şekil 2). Bölüntü çizgilerinin eğriyi kestiği noktalar harflendirilir.
Kesilmiş kısmın taban uçları bölüntü çizgileriyle kesişmiyor. Açınım çiziminde bu problemi R yayını alarak çözeceğiz.
2. Bölüntüler ön görünüşe taşınır. Bölüntü çizgilerinin kestiği noktalar numaralandırılır ve harflendirilir (Şekil 3).
Şekil 2:Üst görünüşte bölüntüler Şekil 3:Ön görünüşte bölüntüler 3. Ön görünüşte kesilmiş kısmın çizgi görüntüsünü kesen bölüntü çizgileri tam boyda değildir. Bölüntü çizgilerinin tam boyunu bulmak için t-7 yanal ayrıtı üzerine taşınarak bulunur (Şekil 4).
Şekil 4:Tam boyları bulma Şekil 5:Merkez açı ve çevre uzunluğu 5. Açınım yayının çevre uzunluğu, koninin taban dairesinin çevresine eşit uzunlukta alınır. Ç=πxD formülüyle çevre uzunluğu hesaplanır. Ç=πxD=3,14x130=408,2 ölçüsü bulunur.
Ç=Çevre D=Koninin taban çapı
En garantili yol merkez açının (Θ) hesaplanmasıdır. Merkez açı Θ=(dx360)/R formülüyle hesaplanır. d=65-Koninin taban yarıçapı, R=163,48 -Yanal ayrıt uzunluğu.
Θ=(dx360)/R=(65x360)/163,48=143,1˚≈144˚ bulunur.
Bu hesaplar yapıldıktan sonra kağıt üzerinde bir merkez alınır. Pergel tam boydaki yanal ayrıt uzunluğunda açılır ve bir açınınım yayı çizilir. Hesaplanan açıda merkez açısı alınır (Şekil 5).
6. Merkez açı 12 eşit parçaya bölünür (Şekil 6).
Şekil 6:Bölüntü çizgileri 7. Şekil 4’ te tam boyu bulunan uzunluklar bölüntü çizgileri üzerine taşınır (Şekil 7).
t-3 bölüntü çizgisi üzerine t-a uzunluğu işaretlenir. t-11 bölüntü çizgisi üzerine t-i uzunluğu işaretlenir.
t-4 bölüntü çizgisi üzerine t-b uzunluğu işaretlenir. t-10 bölüntü çizgisi üzerine t-h uzunluğu işaretlenir.
t-5 bölüntü çizgisi üzerine t-c uzunluğu işaretlenir. t-9 bölüntü çizgisi üzerine t-g uzunluğu işaretlenir.
t-6 bölüntü çizgisi üzerine t-d uzunluğu işaretlenir. t-8 bölüntü çizgisi üzerine t-f uzunluğu işaretlenir.
t-7 bölüntü çizgisi üzerine t-e uzunluğu işaretlenir.
x ve y noktaları pergelle işaretlenerek alınır.
Şekil 7: Uzunlukların işaretlenmesi 8. İşaretlenen noktalar eğri cetveliyle x’ den başlanarak üçer üçer yayla birleştirilir ve yanal yüzeyin açınımı tamamlanır (Şekil 8).
Şekil 8: Yanal yüzeyin açınımı 9. Koninin tabanı kapatılacaksa yanal yüzey açınımına alt taban şekli ilave edilir (Şekil 9).
Şekil 9:Açınıma ilave edilen taban şekli
Şekil 1’ de yanal ayrıtına paralel kesilmiş dik koninin perspektifi ve görünüşleri görülmektedir. Koninin tabanı yere paralel olduğundan gerçek büyüklükte (GB)’ dir. Kesilmiş kısım hiç bir izdüşüm düzlemine paralel olmadığından gerçek büyüklükte değildir ve gerekirse gerçek büyüklük yardımcı görünüş alarak bulunur.
Şekil 1:Yanal ayrıtına paralel kesilmiş dik koni ve görünüşleri Koninin açınımını çizmek için aşağıdaki sıra takip edilir:
1. Üst görünüş de taban dairesi istenilen sayıda eşit parçalara bölünür ve numaralandırılır. Biz 12 eşit parçaya böldük (Şekil 2). Bölüntü çizgilerinin eğriyi kestiği noktalar harflendirilir.
Kesilmiş kısmın taban uçları bölüntü çizgileriyle kesişmiyor. Açınım çiziminde bu problemi R yayını alarak çözeceğiz.
2. Bölüntüler ön görünüşe taşınır. Bölüntü çizgilerinin kestiği noktalar numaralandırılır ve harflendirilir (Şekil 3).
Şekil 2:Üst görünüşte bölüntüler Şekil 3:Ön görünüşte bölüntüler 3. Ön görünüşte kesilmiş kısmın çizgi görüntüsünü kesen bölüntü çizgileri tam boyda değildir. Bölüntü çizgilerinin tam boyunu bulmak için t-7 yanal ayrıtı üzerine taşınarak bulunur (Şekil 4).
Şekil 4:Tam boyları bulma Şekil 5:Merkez açı ve çevre uzunluğu 5. Açınım yayının çevre uzunluğu, koninin taban dairesinin çevresine eşit uzunlukta alınır. Ç=πxD formülüyle çevre uzunluğu hesaplanır. Ç=πxD=3,14x130=408,2 ölçüsü bulunur.
Ç=Çevre D=Koninin taban çapı
En garantili yol merkez açının (Θ) hesaplanmasıdır. Merkez açı Θ=(dx360)/R formülüyle hesaplanır. d=65-Koninin taban yarıçapı, R=163,48 -Yanal ayrıt uzunluğu.
Θ=(dx360)/R=(65x360)/163,48=143,1˚≈144˚ bulunur.
Bu hesaplar yapıldıktan sonra kağıt üzerinde bir merkez alınır. Pergel tam boydaki yanal ayrıt uzunluğunda açılır ve bir açınınım yayı çizilir. Hesaplanan açıda merkez açısı alınır (Şekil 5).
6. Merkez açı 12 eşit parçaya bölünür (Şekil 6).
Şekil 6:Bölüntü çizgileri 7. Şekil 4’ te tam boyu bulunan uzunluklar bölüntü çizgileri üzerine taşınır (Şekil 7).
t-3 bölüntü çizgisi üzerine t-a uzunluğu işaretlenir. t-11 bölüntü çizgisi üzerine t-i uzunluğu işaretlenir.
t-4 bölüntü çizgisi üzerine t-b uzunluğu işaretlenir. t-10 bölüntü çizgisi üzerine t-h uzunluğu işaretlenir.
t-5 bölüntü çizgisi üzerine t-c uzunluğu işaretlenir. t-9 bölüntü çizgisi üzerine t-g uzunluğu işaretlenir.
t-6 bölüntü çizgisi üzerine t-d uzunluğu işaretlenir. t-8 bölüntü çizgisi üzerine t-f uzunluğu işaretlenir.
t-7 bölüntü çizgisi üzerine t-e uzunluğu işaretlenir.
x ve y noktaları pergelle işaretlenerek alınır.
Şekil 7: Uzunlukların işaretlenmesi 8. İşaretlenen noktalar eğri cetveliyle x’ den başlanarak üçer üçer yayla birleştirilir ve yanal yüzeyin açınımı tamamlanır (Şekil 8).
Şekil 8: Yanal yüzeyin açınımı 9. Koninin tabanı kapatılacaksa yanal yüzey açınımına alt taban şekli ilave edilir (Şekil 9).
Şekil 9:Açınıma ilave edilen taban şekli
SPONSORLAR
