1.TANITIM
  Uzayda en az üç noktanın birleştirilmesiyle, bir nokta ve bir doğrunun uçlarının birleştirilmesiyle düzlem meydana gelir. Ayrıca iki doğru arası da bir düzlem meydana getirir. Şekil 1’ de düzlemleri meydana getiren elemanlar görülmektedir. Hemen şunu hatırlatalım daire, elips gibi kapalı eğriler ile köşe sayısı çok olan çokgenlerde bir düzlem meydana getirirler.
  Düzlemler köşelerden meydana gelir. Her köşe bir nokta kabul edilerek izdüşümleri alınır. İzdüşüm noktaları birleştirildiğinde düzlemin izdüşümü çizilmiş olur.
  Düzlemlerin iki boyutu vardır. Uzunluk ve genişlik. Üçüncü boyut olan yükseklikleri veya kalınlıkları yoktur. Bir kağıt gibi düşünebiliriz.

                                         Şekil 1:Düzlemi meydana getiren elemanlar

  2.İZDÜŞÜM DÜZLEMLERİNE PARALEL DÜZLEMLER
  Bir düzlem bir izdüşüm düzlemine paralel ise o izdüşüm düzleminde Gerçek Büyüklük (GB)’ de görüntü verir. Diğer izdüşüm düzlemlerin de ise katlama çizgisine paralel çizgi görüntüsü verir. Şekil 2’ de  Alın İzdüşüm Düzlemi’ ne paralel düzlemin görüntüleri kapalı ve açık epürde görülmektedir. Dikkat edilirse gerçek büyüklük alın izdüşüm düzleminde, diğerlerinde ise katlama çizgisine paralel görüntü elde edilmiştir.

             Şekil 2:Alın İzdüşüm Düzlemi’ ne paralel düzlemin izdüşümleri

  3. İZDÜŞÜM DÜZLEMLERİNE DİK DÜZLEMLER
  Bir düzlem bir izdüşüm düzlemine dik, diğer iki izdüşüm düzlemine eğik olabilir. Bu durumda dik olduğu düzlemde Çizgi Görüntüsü (ÇG) verir. Diğer izdüşüm düzlemlerin de ise katlama çizgisine paralel ve küçülmüş görüntüsü verir.
  Şekil 3’ de Yatay İzdüşüm Düzlemi’ ne dik düzlemin görüntüleri kapalı ve açık epürde görülmektedir.

                Şekil 3:Yatay İzdüşüm Düzlemi’ ne dik düzlemin görüntüsü

  4. GELİŞİGÜZEL KONUMLU DÜZLEMLER
  Gelişigüzel konumlu düzlemler izdüşümlerinde çizgi görüntüsü ve gerçek büyüklük vermezler. Bundan dolayı Kot, Aralık ve Uzaklık değerleri verilerek çizilmelidir.

    Şekil 4:Gelişigüzel konumlu düzlemin koordinatları

  Şekil 5’ de gelişigüzel konumlu düzlemin kapalı epür ve açık epürde izdüşümleri görülmektedir.

                             Şekil 5:Gelişigüzel konumlu düzlemin izdüşümleri

  5. DÜZLEMLERİN GERÇEK BÜYÜKLÜĞÜNÜN (GB) BULUNMASI
  Temel izdüşüm düzlemlerine paralel olmayan düzlemler hiçbir zaman Gerçek Büyüklük (GB) vermezler. Cisimlerin eğik yüzeyleri vardır. Bu yüzeylerin yapılıp kullanılabilmesi için gerçek büyüklükte çizilip ölçülendirilmeleri gerekir. Özellikle sacdan yapılmış içi boş eşyalarda  gerçek büyüklük çok daha önemlidir.
  Gerçek büyüklük Döndürme Metodu ve Yardımcı İzdüşüm Metodu’ yla bulunurlar. Biz burada Yardımcı İzdüşüm Metodu’ nu kullanacağız.

  A.Temel İzdüşüm Düzlemlerine Dik Düzlemlerin GB’ nün bulunması
  Temel İzdüşüm Düzlemleri’ ne dik düzlemlerde görünüşlerden biri çizgi görüntüsündedir. Yardımcı İzdüşüm Metodu’ yla GB’ lük bulmak için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
  1. Çizgi Görüntü’ lü düzlem ekrana yerleştirilir (Şekil 6).
  2. Dikkat edilirse düzlemin çizgi görüntüsü Alın izdüşüm Düzlemi’ ndedir. Bundan dolayı Yardımcı İzdüşüm Düzlemi, Alın İzdüşüm Düzlemi’ ne dik olarak alınır ve düzlemin çizgi görüntüsüne paralel alınır (Şekil 7). 

   
   Şekil 6:ÇG’ lü düzlem        Şekil 7:Yardımcı iz. düzlemi

  3. Düzlemin çizgi görüntüsünden yardımcı izdüşüm düzlemine dik taşıma doğruları çizilir. Yatay İzdüşüm Düzlemi’ ndeki 15, 30 ve 45 ölçüleri yardımcı izdüşüm düzlemindeki  taşıma doğruları üzerinden alınarak a, b ve c köşeleri belirlenir. Bu köşeler birleştirilerek düzlemin gerçek büyüklüğü bulunur (Şekil 8). Genel bir ifadeyle hangi izdüşüm düzleminde yardımcı izdüşüm düzlemi alınırsa komşu izdüşüm düzlemindeki ölçüler alınır.  

 
          Şekil 8:Düzlemin GB’ lüğü              Şekil 9:Gelişigüzel düzlem

  B. Gelişigüzel Konumlu Düzlemlerin GB’ nün bulunması
  Temel İzdüşüm Düzlemleri’ ne paralel veya dik olmayan düzlemlerin Yardımcı İzdüşüm Metodu’ yla GB’ lük bulmak için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
  1. Gelişigüzel konumlu düzlemin izdüşümleri açık epürde çizilir (Şekil 9).
  2. Düzlem üzerinde Tam Boy’ da bir doğru oluşturulur.  Örneğimizde Yatay İzdüşüm Düzlemi’ nde katlama çizgisine paralel c^Y – d^Y doğrusu çizilir. d^Y noktası Alın izdüşüm Düzlemi’ ndeki görünüş üzerine taşınır ve d^A noktası elde edilir. C^A – d^A doğrusu çizilir.  Bu doğru TB’ dadır (Şekil 10).

  
        Şekil 10:TB bulma işlemi                  Şekil 11:Çizgi görüntüsü

  3. Düzlemin çizgi görüntüsünü bulmak için c^A – d^A doğrusu uzatılır. Bu doğruya ve Alın izdüşüm Düzlemi’ ne dik birinci yardımcı izdüşüm düzlemi alınır. Yatay İzdüşüm Düzlemi’ ndeki uzaklık ölçüleri alınarak düzlemin çizgi görüntüsü oluşturulur (Şekil 11).
  4. Düzlemin çizgi görüntüsüne paralel ikinci bir yardımcı izdüşüm düzlemi çizilir (Şekil 12).  Şekil 12’ de görüldüğü gibi Alın izdüşüm Düzlemi’ ndeki görünüşün 1.yardımcı izdüşüm düzlem çizgisine kadar olan mesafeler  2. yardımcı izdüşüm çizgisinden itibaren alınır. a², b² ve c² köşeleri oluşturulur. Köşeler birleştirilir ve düzlemin gerçek büyüklüğü bulunmuş olur. İmalatta GB görüntüsü kullanılır.

        Şekil 12:Düzlemin gerçek büyüklüğünün bulunması