6. BÖLÜM : Görünüş Çıkarma Uygulamaları
UYGULAMALAR-2
1.UYGULAMA
Şekil 1’ de izometrik perspektif resmi verilen parçanın kalınlığı her yerinde aynıdır. Bundan dolayı en fazla 2 temel görünüşünü çizmek yeterlidir. Parçanın görünüşlerini çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Parçanın görünüşlerini çizmeye başlamadan önce yapılacak en önemli husus Ön görünüşün alınacağı tarafın seçilmesidir. Ön görünüşü seçme hakkı biz çizicilere aittir. Başka görünüş olmasa bile ön görünüş parçanın geneli hakkında bilgi vermelidir. Şekil 1’ de görüldüğü gibi ön görünüş alma yönü ok ile belirtilmiştir.
2. Şekil 2’ de görüldüğü gibi bakış yönüne göre ön görünüş çizilir. Ön görünüşün sağ tarafına sol yan görünüş çizilir. Dikdörtgen delik sol yan görünüş de görünmediğinden kesik çizgiyle çizilir. Görünmeyen kenar üzerine görünen kenar gelirse görünen kenar tercih edilir.
3.Teknik Resim kurallarına göre görünüşlerde görünen kenarlar sürekli kalın çizgiyle, görünmeyen kenarlar ince kesik çizgiyle çizilirler. Biz uygulamalarımızda kalın çizgiler için 0.5 mm kalınlığı, kesik çizgiler için 0.25 mm kalınlığı tercih ediyoruz.
Şekil 1:Görünüşü çizilecek parça Şekil 2:Ön ve Yan görünüşler 4. Bu parçanın en önemli özelliği kalınlığının her yerde aynı olmasıdır. Bilindiği gibi ön görünüşte uzunluk ve yükseklik ölçüleri, yan görünüşte genişlik ve yükseklik ölçüleri, üst görünüşte uzunluk ve genişlik ölçüleri verilir.
5. Kalınlığı her yerde aynı olan parçalar sadece ön görünüşü çizilerek ifade edilebilirler. Bu durum yerden ve zamandan tasarruf sağlar. Ön görünüş de uzunluk ve yükseklik ölçüleri elde edilir. Geriye genişlik (derinlik) ölçüsü kalmaktadır. Şekil 3’ de görüldüğü gibi genişlik ölçüsü yerine ön görünüşün üzerine kalınlık değeri yazıyla yazılır. Bu şekilde parçanın ikinci görünüşü çizmeye gerek kalmaz.
6. Şekil 4’ de başka bir uygulama görülmektedir. Bu uygulama simetrik bir parçanın ön görünüşüdür. Simetrik parçaların tam ortasına eksen çizgisi çizilir. Ayrıca daire ve yayların merkezini belirtmek için yatay ve dikey eksenler çizilir. Eksen çizgileri noktalı kesik ince çizgilerdir. Hemen şunu belirtelim daire ve yaylar çizilmeden önce eksenleri çizilir. İki eksenin kesim yeri merkez olarak alınır.
7. Yaylar ölçülendirilirken ölçü değerinin önüne R harfi yazılır. Daireler ölçülendirilirken ölçü değerinin önüne çap Ø işareti konulur. Teğet çizimlerinde önce yay sonra teğet doğru çizilir. Gerekiyorsa yaylar tam daire çizilir. Teğet doğrular çizildikten sora dairelerin fazla kısımları silinir.
Şekil 3:Genişlik ölçüsünün gösterilmesi Şekil 4:Örnek uygulama 2.UYGULAMA
Şekil 5’ de izometrik perspektif resmi verilen parçanın taban şekilleri karedir ve en fazla 2 temel görünüşünü çizmek yeterlidir. Parçanın görünüşlerini çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Şekil 6’ da görüldüğü gibi bakış yönüne göre ön görünüş ölçülerine göre çizilir. Ön görünüşte 1 ve 2 numaralı yüzeyler görünür. Parçanın kısımlarının tabanları kare şeklinde olduğundan dolayı sol yan görünüş ön görünüşün aynısıdır ve çizmeye gerek yoktur.
2. Üst görünüş için kural gereği parçanın üst tarafından bakılır. Üst taraftaki yüzeylere dik ve paralel izdüşüm ışınları gönderildiğinde 3 ve 4 numaralı yüzeyler görünürler ve ölçülerine göre çizilirler (Şekil 6).
Şekil 5:Görünüşü çıkarılacak parça Şekil 6:Ön ve üst görünüş 3.Teknik Resim kurallarına göre görünüşlerde görünen kenarlar sürekli kalın çizgiyle, görünmeyen kenarlar ince kesik çizgiyle çizilirler. Biz uygulamalarımızda kalın çizgiler için 0.5 mm kalınlığı, kesik çizgiler için 0.25 mm kalınlığı tercih ediyoruz. Bu uygulamada görünmeyen kenar yoktur.
4. Ön görünüş yarım simetrik olduğundan tam ortadan boydan boya eksen çizgisi çizilir. Üst görünüş tam simetriktir. Bundan dolayı görünüşün tam ortasından yatay dikey eksenler çizilir. Eksen çizgileri sürekli ince çizgilerdir. Eksen çizgilerinin boyu ve sıklığı parçanın büyüklüğüne göre ayarlanır. Küçük parçalarda biraz daha sık, büyük parçalarda biraz daha seyrek alınabilir. Kısacası resmi okuyan kişinin eksen çizgisini rahatça görmesi gerekir. Boydan boya alınan eksenler görünüşlerden 2-3 mm dışarı taşmalıdır.
5. Tabanı kare olan parçalar tek görünüşle ifade edilebilir (Şekil 7). Ölçünün önüne kare
işareti konulduğu zaman hem uzunluk hem genişlik ölçüsü belirtilmiş olur. Ayrıca tabanı kare olan yüzeylere sürekli ince çizgiyle köşeden köşeye çapraz çizgiler çizilir. Hemen şunu hatırlatalım ince çizgiler yardımcı çizgilerdir. Parçayı temsil etmez. Bir parçayı sürekli kalın çizgi ve kesik çizgiler temsil eder.
Şekil 7:Tek görünüş Şekil 8:Görünüşü çıkarılacak parça
3.UYGULAMA
Şekil 8’ de izometrik perspektif resmi verilen silindirik parçanın tabanları daire olduğundan tek görünüş çizmek yeterlidir. Parçanın ön ve yan görünüşleri aynıdır. Üst görünüşü daire şeklindedir. Parçanın tek görünüşünü çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Şekil 9’ da görüldüğü gibi ön görünüş ölçülerine göre çizilir. Silindirik parçalara karşıdan bakıldığında ön görünüş dikdörtgen şeklinde görünür.
2. Ön görünüş de 40 ve 15 ölçüleri yüksekliği göstermektedir. 20, 36 ve 60 ölçüleri çap ölçüleridir. Çap ölçülerin önüne çap işareti Ø konulur. Çap ölçüsü, parçanın o kısmının daire olduğunu belirtir. Daireyi bir kare içine yerleştirirsek uzunluk ve genişlik ölçüsü belirtilmiş olur.
3. Çapı Ø20 olan deliğin bir kısmı görünmez çizgiyle, diğer kısmı koparılmış kesit alınarak belirtilmiştir. Kesit alınan yerdeki görünmez çizgiler görünür hale getirilir ve sürekli kalın çizgiyle çizilir. Kesit alınan yüzeyler ince çizgilerle taranırlar.
Uygulama: Siz de Şekil 10’ daki parçanın tek görünüşünü çiziniz ve anlattığımız kurallara göre ölçülendiriniz. Bu parçanın ön ve yan görünüşleri aynıdır. Üst görünüş ise bir kare ve bir daireden oluşur.
Şekil 9:Ön görünüş Şekil 10:Uygulama parçası
Şekil 1’ de izometrik perspektif resmi verilen parçanın kalınlığı her yerinde aynıdır. Bundan dolayı en fazla 2 temel görünüşünü çizmek yeterlidir. Parçanın görünüşlerini çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Parçanın görünüşlerini çizmeye başlamadan önce yapılacak en önemli husus Ön görünüşün alınacağı tarafın seçilmesidir. Ön görünüşü seçme hakkı biz çizicilere aittir. Başka görünüş olmasa bile ön görünüş parçanın geneli hakkında bilgi vermelidir. Şekil 1’ de görüldüğü gibi ön görünüş alma yönü ok ile belirtilmiştir.
2. Şekil 2’ de görüldüğü gibi bakış yönüne göre ön görünüş çizilir. Ön görünüşün sağ tarafına sol yan görünüş çizilir. Dikdörtgen delik sol yan görünüş de görünmediğinden kesik çizgiyle çizilir. Görünmeyen kenar üzerine görünen kenar gelirse görünen kenar tercih edilir.
3.Teknik Resim kurallarına göre görünüşlerde görünen kenarlar sürekli kalın çizgiyle, görünmeyen kenarlar ince kesik çizgiyle çizilirler. Biz uygulamalarımızda kalın çizgiler için 0.5 mm kalınlığı, kesik çizgiler için 0.25 mm kalınlığı tercih ediyoruz.
Şekil 1:Görünüşü çizilecek parça Şekil 2:Ön ve Yan görünüşler 4. Bu parçanın en önemli özelliği kalınlığının her yerde aynı olmasıdır. Bilindiği gibi ön görünüşte uzunluk ve yükseklik ölçüleri, yan görünüşte genişlik ve yükseklik ölçüleri, üst görünüşte uzunluk ve genişlik ölçüleri verilir.
5. Kalınlığı her yerde aynı olan parçalar sadece ön görünüşü çizilerek ifade edilebilirler. Bu durum yerden ve zamandan tasarruf sağlar. Ön görünüş de uzunluk ve yükseklik ölçüleri elde edilir. Geriye genişlik (derinlik) ölçüsü kalmaktadır. Şekil 3’ de görüldüğü gibi genişlik ölçüsü yerine ön görünüşün üzerine kalınlık değeri yazıyla yazılır. Bu şekilde parçanın ikinci görünüşü çizmeye gerek kalmaz.
6. Şekil 4’ de başka bir uygulama görülmektedir. Bu uygulama simetrik bir parçanın ön görünüşüdür. Simetrik parçaların tam ortasına eksen çizgisi çizilir. Ayrıca daire ve yayların merkezini belirtmek için yatay ve dikey eksenler çizilir. Eksen çizgileri noktalı kesik ince çizgilerdir. Hemen şunu belirtelim daire ve yaylar çizilmeden önce eksenleri çizilir. İki eksenin kesim yeri merkez olarak alınır.
7. Yaylar ölçülendirilirken ölçü değerinin önüne R harfi yazılır. Daireler ölçülendirilirken ölçü değerinin önüne çap Ø işareti konulur. Teğet çizimlerinde önce yay sonra teğet doğru çizilir. Gerekiyorsa yaylar tam daire çizilir. Teğet doğrular çizildikten sora dairelerin fazla kısımları silinir.
Şekil 3:Genişlik ölçüsünün gösterilmesi Şekil 4:Örnek uygulama 2.UYGULAMA
Şekil 5’ de izometrik perspektif resmi verilen parçanın taban şekilleri karedir ve en fazla 2 temel görünüşünü çizmek yeterlidir. Parçanın görünüşlerini çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Şekil 6’ da görüldüğü gibi bakış yönüne göre ön görünüş ölçülerine göre çizilir. Ön görünüşte 1 ve 2 numaralı yüzeyler görünür. Parçanın kısımlarının tabanları kare şeklinde olduğundan dolayı sol yan görünüş ön görünüşün aynısıdır ve çizmeye gerek yoktur.
2. Üst görünüş için kural gereği parçanın üst tarafından bakılır. Üst taraftaki yüzeylere dik ve paralel izdüşüm ışınları gönderildiğinde 3 ve 4 numaralı yüzeyler görünürler ve ölçülerine göre çizilirler (Şekil 6).
Şekil 5:Görünüşü çıkarılacak parça Şekil 6:Ön ve üst görünüş 3.Teknik Resim kurallarına göre görünüşlerde görünen kenarlar sürekli kalın çizgiyle, görünmeyen kenarlar ince kesik çizgiyle çizilirler. Biz uygulamalarımızda kalın çizgiler için 0.5 mm kalınlığı, kesik çizgiler için 0.25 mm kalınlığı tercih ediyoruz. Bu uygulamada görünmeyen kenar yoktur.
4. Ön görünüş yarım simetrik olduğundan tam ortadan boydan boya eksen çizgisi çizilir. Üst görünüş tam simetriktir. Bundan dolayı görünüşün tam ortasından yatay dikey eksenler çizilir. Eksen çizgileri sürekli ince çizgilerdir. Eksen çizgilerinin boyu ve sıklığı parçanın büyüklüğüne göre ayarlanır. Küçük parçalarda biraz daha sık, büyük parçalarda biraz daha seyrek alınabilir. Kısacası resmi okuyan kişinin eksen çizgisini rahatça görmesi gerekir. Boydan boya alınan eksenler görünüşlerden 2-3 mm dışarı taşmalıdır.
5. Tabanı kare olan parçalar tek görünüşle ifade edilebilir (Şekil 7). Ölçünün önüne kare
işareti konulduğu zaman hem uzunluk hem genişlik ölçüsü belirtilmiş olur. Ayrıca tabanı kare olan yüzeylere sürekli ince çizgiyle köşeden köşeye çapraz çizgiler çizilir. Hemen şunu hatırlatalım ince çizgiler yardımcı çizgilerdir. Parçayı temsil etmez. Bir parçayı sürekli kalın çizgi ve kesik çizgiler temsil eder. Şekil 7:Tek görünüş Şekil 8:Görünüşü çıkarılacak parça
3.UYGULAMA
Şekil 8’ de izometrik perspektif resmi verilen silindirik parçanın tabanları daire olduğundan tek görünüş çizmek yeterlidir. Parçanın ön ve yan görünüşleri aynıdır. Üst görünüşü daire şeklindedir. Parçanın tek görünüşünü çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Şekil 9’ da görüldüğü gibi ön görünüş ölçülerine göre çizilir. Silindirik parçalara karşıdan bakıldığında ön görünüş dikdörtgen şeklinde görünür.
2. Ön görünüş de 40 ve 15 ölçüleri yüksekliği göstermektedir. 20, 36 ve 60 ölçüleri çap ölçüleridir. Çap ölçülerin önüne çap işareti Ø konulur. Çap ölçüsü, parçanın o kısmının daire olduğunu belirtir. Daireyi bir kare içine yerleştirirsek uzunluk ve genişlik ölçüsü belirtilmiş olur.
3. Çapı Ø20 olan deliğin bir kısmı görünmez çizgiyle, diğer kısmı koparılmış kesit alınarak belirtilmiştir. Kesit alınan yerdeki görünmez çizgiler görünür hale getirilir ve sürekli kalın çizgiyle çizilir. Kesit alınan yüzeyler ince çizgilerle taranırlar.
Uygulama: Siz de Şekil 10’ daki parçanın tek görünüşünü çiziniz ve anlattığımız kurallara göre ölçülendiriniz. Bu parçanın ön ve yan görünüşleri aynıdır. Üst görünüş ise bir kare ve bir daireden oluşur.
Şekil 9:Ön görünüş Şekil 10:Uygulama parçası
SPONSORLAR
