"ALTIKÖŞE SOMUN"1.ÖN GÖRÜNÜŞÜN YARISININ ÇİZİLMESİ Şekil 1’ de ön ve yan görünüşleri verilen somunun ön görünüşün yarısının çizilmesi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir: 1.Yeni (New)komutuyla boş bir çizim sayfası açılır ve Farklı Kaydet (Save As)komutuyla Altı Köşe Somun isminde bilgisayarın Sabit Disk’ ine (HD)kaydedilir. Şekil 1:”Altıköşe Somun” un görünüşleri 2. Vida dişleri ve köşegenler dikkate alınmadan ön görünüşün yarısının sınırları kapalı olarak Çizgi (Line) komutuyla Ön Düzlem (Front Plane) çizim düzlemi üzerine çizilir ve ölçülendirilir (Şekil 2). Not:Ön görünüşteki 2.68 ölçüsü, yan görünüşteki 40-34.64 ölçüleri birbirinden çıkarılarak ve 2’ ye bölünerek elde edilmiştir. Burada 40 ölçüsü köşegen ölçüsü, 34.64 ölçüsü ise anahtar ağzı ölçüsüdür. Pah açısı genellikle 30 derecedir. Şekil 2: Kesitin yarısı Şekil 3:Özellik yöneticisi2.DÖNDÜREREK SOMUN TASLAĞININ OLUŞTURULMASI Döndürerek somun taslağı oluşturmak için aşağıdaki işlem sırası uygulanır: 1.Döndürerek Katı Oluşturma (Revolved Boss / Base) komutu çalıştırılır. Ekranın sol tarafına Döndür özellik yöneticisi yerleşir (Şekil 3). 2. Özellik yöneticisindeki Döndürme Ekseni kısmındaki boşluğa tıklanır ön görünüş üzerindeki eksen seçilir. Otomatik olarak 360° döndürme yapılır. 3. Bir ön izleme görüntüsü meydana gelir. Tamam düğmesine tıklanarak kenarlarına pah kırılmış katı model silindir şeklinde somun taslağı oluşturulur (Şekil 4). Şekil 4:Somun taslağı Şekil 5:Somunun yan yüzeyi3.ALTI KÖŞENİN OLUŞTURULMASI Somunun altı köşesinin oluşturulması için aşağıdaki işlem sırası kullanılır: 1. Somun taslağının yan yüzeylerinden biri seçilir ve Buna Dik (Normal To) düğmesine tıklanarak ekrana paralel hale getirilir (Şekil 5). 2.Çokgen (Polygon)komutuyla seçilen yüzey üzerine çapı 40 mm olan daire içine altıgen çizilir (Şekil 6). 3. Daire (Circle)komutuyla altıgenin çapından bir miktar büyük çapta daire çizilir (Şekil 7). Dairenin çap ölçüsü önemli değildir. Buradaki amacımız çokgen ile daire arasında bir katı model oluşturup somun taslağından çıkarmaktır. Şekil 6:Çokgen Şekil 7:Daire 4. İçi altıgen olan daire, silindirik somun taslağından Ekstrüzyon İle Kes (ExtrudedCut)komutuyla 20 mm (tahmini) kalınlaştırılarak çıkarılır ve altı köşe oluşturulur (Şekil 8). Şekil 8:Somunun altı köşesi Şekil 9:Düzlem ve Daire4.VİDANIN OLUŞTURULMASI Somunun içindeki vidayı oluşturmak için aşağıdaki işlem sırası uygulanır: 1. Vida helisini rahat oluşturmak için somun taslağının yan yüzeyinden 10 mm uzaklıkta bir düzlem oluşturulur ve üzerine diş dibinden geçen 17 mm çapında bir daire çizilir ve Yeniden Oluştur (Rebuild)
üğmesine tıklanır(Şekil 9). 2. Çizim düzlemi gizlenir. Eğriler (Curves) araç çubuğu üzerindeki Helis yada Spiral (Helix and Spiral) komut düğmesine tıklanarak çalıştırılır. 3.Helis/Spiral(Helix/Spiral) özellik yöneticisi görüntülenir işaretlenen parametrelerde helis oluşturulur (Şekil 10). Şekil 10:Özellik yöneticisi ve parametreler Şekil 11:Vida helisi4.Helis eğrisinin boşta kalan ucuna dik bir çizim düzlemi yerleştirilir kenar uzunlukları 2.5 mm olan diş profili çizilir. Açısı 60 derece olan vida kesit profili çizildikten sonra Yeniden Oluştur (Rebuild) düğmesine tıklanır (Şekil 12). Not: M20 vidanın diş dibi çapının 16.933 (17) ve adımının 2.5 mm, diş yüksekliğinin yaklaşık 1.5 mm olduğu metrik vida çizelgesinden alınır. 5.Kıvrımlı Kes (Swept Cut) komutu çalıştırılır ve Kes-Süpür (Cut- Sweep) özellik yöneticisi görüntülenir. Sırayla vida profili ve helis seçilir. Bir ön izleme meydana gelir (Şekil13). Şekil 12:Vida profili Şekil 13:”Özellik Yöneticisi” ve önizleme6.Tamam düğmesine tıklanarak somun oluşturulur (Şekil 14). Şekil 14:Somunun kesit ve normal görünümü