DELİK SİHİRBAZI (Hole Wizard)-2

    4.CIVATALAR İÇİN DÜZ DELİK OLUŞTURMA (Hole)
    Delik (Hole) seçeneği, cıvataların takılacağı delikleri oluşturmak için kullanılır. Cıvataların vidalı ucuna somun takılacaksa bağlanan parçaların tamamı cıvata çapından bir miktar büyük delinir. Eğer cıvatanın vidalı ucu parçalardan birine vidalanacaksa o zaman vidalı parça diş dibi çapında matkapla delinir. Delikler boydan boya olduğu gibi kör delik dediğimiz sınırlıda olabilir. Sınırlı deliklerin ucunda matkabın ucunun konikliği 118 derece olarak gösterilir.
    Cıvatalar için düz delik oluşturmada aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
    1. Delik Sihirbazı (Hole Wizard) komutu çalıştırılır.
    2. Delik Spesifikasyonu (Hole Specification) özellik yöneticisi görüntülenir (Şekil 1) ve aşağıdaki düzenlemeler yapılır:

                                   Şekil 1:”Delik Spesifikasyonu” özellik yöneticisi

    3.Tip (Type)  sekmesinde aşağıdaki işlemler yapılır:
       ♦ Delik Tipi (Hole Type)  bölümünde:
          > Delik (Hole)  düğmesine tıklanır.
          >Standart (Standard) kısmından ISO (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) seçilir.
          >Tip (Type) kısmından Matkap Ölçüleri (Drill Sizes) seçeneği seçilir.
       ♦ Delik Spesifikasyonu (Hole Specification) bölümünde:
          > Boyut (Size) kısmından matkap ölçüsü seçilir. Matkap çapı cıvata çapından bir miktar büyük alınır. Bu çaplar standartlarda belirtilmiştir ve ilgili standart çizelgesine bakılmalıdır. TS 528 EN 20273 standardında bu ölçüler verilmiştir. Burada ø 15 seçildi.
          > Özel boyutlandırmayı göster onay kutusu işaretlenirse ölçüler isteğe göre düzenlenir.
       ♦ Son Koşulu (End Condition) bölümünden  delik boy seçeneği seçilir. Biz Kör (Blind)  seçeneğini seçtik. Hemen altında delik derinliği ölçüsü girilir.
       ♦ Seçenekler (Options) bölümündeki Yakın uç havşası onay kutusu işaretlenirse gerekliyse şekillere bakılarak delik uçlarında veya sonlarında pah ölçülerini kendi isteğimize göre değiştirebiliriz. Bize göre delik uçlarına veya sonlarına çok küçük ölçüde pah vermek çok faydalıdır.
     4. Konumlar (Positions)  sekmesine tıklanır ve parça üzerinde deliğin yeri seçilir ve bir ön izleme meydana gelir (Şekil 2).
     5. Tamam  düğmesine tıklanarak işlem sonuçlandırılır (Şekil 3). Şekil 4’ de kesit görünüş görülmektedir. 

 
         Şekil 2:Ön izleme          Şekil  3:Kör matkap deliği       Şekil 4:Delik kesiti

    6. Tip kısmından Vida Boşlukları seçeneği seçilirse vida anma ölçüsüne göre matkap çapı belirtilir. Şekil 5’ de M14 vida ölçüsü için Normal delik ölçüsünün matkap çapının 15.50 mm olduğu görülmektedir. Diğer seçeneklerde benzer şekildedir. Deneyerek sonuçları görünüz.

 
       Şekil 5:Vida boşlukları               Şekil 6:Saplama delikleri

    7. Tip kısmından Saplama Delikleri seçeneği seçilirse, saplama ölçüsü ve toleransı dikkate alınarak delik ölçüsünün geçme cinsine göre toleranslandırılmasını belirtilir. Şekillerden anladığımıza göre burada vida yoktur. Geçme cinsine göre mil ve delik için bir harf ve bir sayıdan meydana gelen tolerans seçilir. Büyük harf deliği, küçük harf mili temsil eder. Sayılar ise harfle belirtilen toleransın hassaslığını temsil eder. Bu tip tolerans yazmak bir uzmanlık işidir ve tolerans konusu çok iyi bilinmelidir. Tolerans değerleri için hazırlanmış çizelgeler kullanılır. Makine resimlerinde kesinlikle uygulanmaktadır. Şekil 6’ da bir örnek verilmiştir. Teknik Resim’ de Ø16 H7/m6 şeklinde gösterilir.