1.TANITIM 3 noktadan geçen yay çizmek için kullanılan bir komuttur. Makine çizimlerinde en çok kullanılan komutlardan biridir. Cıvata uçları, mil uçları gibi silindirik parçaların uçlarındaki bombeli kısımları oluşturmak ta kullanılır. Komuta aşağıdaki yollardan biriyle girilir:
♦ Çizim (Sketch) araç çubuğu üzerindeki 3 Nokta İle Yay (3 Point Arc)komut düğmesine tıklanır (Şekil 1). Şekil 1:Çizim araç çubuğu ve Yay komut düğmeleri♦ Araçlar ►Çizim Objeleri ►3 Nokta İle Yay (Tools ►Sketch Entities ► 3 Point Arc)yolu kullanılır (Şekil 2). Şekil 2:”Araçlar” menüsü ve yay komutları2. 3 NOKTA İLE YAY ÇİZİMİ 3 nokta ile yay çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir: 1. Komut düğmesine tıklayarak aktif yapılır. Ekranın sol tarafında Yay (Arc) isimli özellik yöneticisi görüntülenir ve imleç (işaretleyici) şeklini alır (Şekil 3). Şekil 3:“Yay (Arc)” özellik yöneticisi 2. Yayın başlangıç noktası (Start) için ekranın herhangi bir yerine tıklanır (P1). 3. Yayın bitiş noktası (End) için tekrar tıklanır (P2).
4. Yayın orta noktası tıklanır (P3). Bu arada merkez noktasına küçük bir artı (+) işareti konulur (Şekil 4). 5. İşlemi bitirip komuttan çıkmak için komut düğmesine tekrar tıklanır. Ayrıca Yay (Arc)özellik yöneticisi üzerindeki Tamam (OK) düğmesine tıklanır. Şekil 4: 3 nokta yay çizimi3. 3 NOKTA YAYIN DÜZENLENMESİ 3 nokta yayı düzenlemek için aşağıdaki işlemler yapılır: 1. Ekranda çizili bulunan 3 Nokta Yay üzerine tıklanır. Yay (Arc) özellik yöneticisi görüntülenir (Şekil 5). Burada gerekli düzenlemeler yapılır: Şekil 5:Yay özellik yöneticisi♦Yarıçap (Radius) kısmına yayın yarıçap değeri girilir. ♦Açı (Angle) kısmında, yayın başlangıç ve bitiş uçları arasındaki açının merkeze göre değeri görüntülenir. ♦Yayın uçlarının yeri sabitlenmek istenilirse uç noktası seçilir. İlişkileri Ekle bölümündeki sabitle düğmesine tıklanır. ♦ Seçenekler bölümündeki Yardımcı olarak onay kutusu işaretlenirse yay eksen çizgisine dönüşür. 2. Ekranda bulunan yay üzerine tıklanır. Mouse ile uçlarda oluşan küçük kare kutulardan sürüklenerek ölçüler değiştirilebilir.MERKEZ NOKTASI İLE YAY(Centerpoint Arc)1.TANITIM Merkez noktası, başlangıç ve bitiş noktaları belli olan yayları çizmek için kullanılan bir komuttur. Merkez noktasını aldıktan sonra başlangıç noktası sol taraftan alınırsa yay aşağı taraftan soldan sağ tarafa çizilir. Başlangıç noktası sağ taraftan alınırsa yay yukarı taraftan sağdan sol tarafa çizilir. Çizim programlarında buna saatin ters yönü denilmektedir. Bu aynı zamanda programın açı alma yönüdür. CCW harfleriyle belirtilir. Saat yönü CW harfleriyle belirtilir ve gerektiğinde kullanılır. Komuta aşağıdaki yollardan biriyle girilir:
♦ Çizim (Sketch)araç çubuğu üzerindeki Merkez Noktası İle Yay (Centerpoint Arc) butonuna tıklanır. ♦ Araçlar ►Çizim Objeleri ►Merkez Noktası İle Yay (Tools ►Sketch Entities ► Centerpoint Arc) yolu kullanılır.2. MERKEZ NOKTALI YAY ÇİZİMİ Merkez noktalı yay çizmek için aşağıdaki sıra takip edilir: 1. Merkez Noktası İle Yay (Centerpoint Arc) komutu çalıştırılır. Ekranın sol tarafında Yay (Arc) özellik yöneticisi görüntülenir ve işaretleyici (imleç) şeklini alır. 2. Yayın merkezi tıklanır (P1). Yayın çevresi tam daire olarak kesik çizgi şeklinde görüntülenir (Şekil 6). 3. Yayın başlangıç noktası tıklanır (P2). 4. Yayın bitiş noktası tıklanır (P3). 5. Çizimi sonuçlandırmak için klavye üzerindeki Esc tuşuna basılır veya komut düğmesi üzerine tekrar tıklanır. Ayrıca sağ tuş yapılır ve Seç (Select)komutu seçilir. Şekil 7’de merkez noktalı yay uygulaması görülmektedir. Şekil 6:Yay dairesi Şekil 7:Merkez noktalı yay uygulamasıTEĞET YAY (Tangent Arc) 1.TANITIM Çizgi, yay, köşeli objeler ve spline gibi objelerin uçlarına teğet yay çizmek için kullanılan bir komuttur. Komutun uygulanabilmesi için daha önceden ekrana, uçları açık veya köşeli objeler çizilmiş olmalıdır. Ucu açık objelerin uçları Sabitle (Fix) bağıntısıyla sabitlenmelidir. Teğet Yay komutu aşağıdaki yollardan biriyle çalıştırılır:
♦ Çizim (Sketch)araç çubuğu üzerindeki Teğet Yay (Tangent Arc)butonuna tıklanır.
♦ Araçlar ►Çizim Objeleri ►Teğet Yay (Tools ► Sketch Entities ► Tangent Arc) yolu kullanılır. Komut verildikten sonra ekranın sol tarafında Yay (Arc) isimli özellik yöneticisi görüntülenir ve işaretleyici şeklini alır. 2. TEĞET YAY ÇİZİMİ
Teğet yay çizmek için aşağıdaki sıra takip edilir: 1. Teğet Yay komutu çalıştırılır. 2. İşaretleyici (imleç), ekranda çizili bulunan bir doğrunun, yayın veya s-birleşik çizginin uç noktasına tıklanır (P1). 3. İşaretleyici, istenilen yere taşınır ve sol tuş tekrar tıklanır (P2). Şekil 8 veŞekil 9’ da çizilmiş teğet yaylar görülmektedir. 4. Çizimi sonuçlandırmak için klavye üzerindeki Esc tuşuna basılır veya ekranın sol tarafında görüntülenen Yay (Arc) özellik yöneticisi üzerindeki Tamam (OK)düğmesine tıklanır. Şekil 8:Teğet yay çizimleri Şekil 9:Teğet yaylar3.TEĞET YAY ÜZERİNDE DÜZENLEME YAPMA
Teğet yayı düzenlemek için aşağıdaki işlemler uygulanır: 1. Teğet yay üzerinde düzenleme yapabilmek için mevcut objelerin uç noktaları Sabitle (Fix) bağıntısıyla (ilişkisiyle) sabitlenmesi gerekir. Aksi halde önceki objelerin boyutları değişebilir. Bu işlem yerine ölçülendirme de yapılabilir (Şekil 10). 2. Teğet yay üzerine tıklanır ve ekranın sol tarafında Yay (Arc)özellik yöneticisi görüntülenir. Burada yayın açısı ve yarıçapı değiştirilebilir.
♦ Yarıçap kısmına yeni yarıçap değeri girilir.
♦ Açı kısmına yeni açı değeri girilir.
♦ Tamam (OK)düğmesine tıklanarak işlem tamamlanır (Şekil 11). Şekil 10:Ölçülendirilmiş teğet yay Şekil 11:Yarıçap ve açı ölçüleri