ELİPS (Ellipse) 1.TANITIM Elips çizmek için kullanılan bir komuttur. Bir silindirin dairesel yüzeyleri temel izdüşüm düzlemlerine göre eğik tutularak çizildiğinde elde elden şekle elips denir. Ayrıca silindir, koni, küre gibi cisimler tabanlarına göre eğik kesildiklerinde meydana gelen yüzeylerin şekline de elips denir (Şekil 1). Elipsin büyük ve küçük olmak üzere 2 ekseni vardır. Büyük eksen dairenin gerçek çapına eşittir. Küçük eksen ise eğim açısına göre değişir ve bu çap çizim yoluyla da bulunabilir. Elips komutuna aşağıdaki yollardan girilir:
♦ Çizim (Sketch)araç çubuğu üzerindeki Elips (Elipse)butonuna tıklanır. ♦ Araçlar ►Çizim Objeleri ► Elips (Tools ► Sketch Entities ►Elipse) yoluyla komuta ulaşılır. Şekil 1:Elipsin oluşumu Şekil 2:Elipsin eksenleri2.ELİPS ÇİZİMİ Bir elips oluşturmak için aşağıdaki sıra takip edilir: 1. Elips komutu çalıştırılır. İşaretleyici şekline dönüşür ve ekranın sol tarafında Elips özellik yöneticisi görüntülenir. 2. Elipsin merkezi için grafik çizim alanında istenilen yere tıklanır (P1). 3. Büyük eksen için imleç stenilen yere kadar sürüklenir ve tıklanır (P2). 4. Küçük eksen için imleç yön değiştirilerek sürüklenir ve tekrar tıklanır (P3). Şekil 2’de elips çizimi görülmektedir. KISMİ ELİPS (Partial Ellipse) ÇİZİMİKısmi elips oluşturmak için aşağıdaki yol takip edilir: 1. Kısmi Elips komutu Araçlar > Çizim Objeleri > Kısmi Elips yoluyla çalıştırılır. İşaretleyici şekline dönüşür. Ekranın sol tarafında Elips (Elipse) özellik yöneticisi görüntülenir. 2. Kısmi elipsin merkezi için grafik alanında bir yere tıklanır (P1). 3. Eksenlerden biri için Mouse istenilen yere kadar sürüklenir ve sol tuş tekrar tıklanır (P2). 4. Kısmi elipsin başlangıç noktası için tekrar tıklanır (P3). 5. Kısmi elipsin bitiş noktası tıklanır (P4).Şekil 3’de kısmi elips görülmektedir. Şekil 3:Kısmi elips çizimi Şekil 4: Elips özellik yöneticisi4. ELİPSLER ÜZERİNDE DÜZENLEME YAPMA Elipsler üzerinde aşağıdaki düzenlemeler yapılır: 1. Ekranda mevcut bulunan elips veya kısmi elips seçilir ve Elips (Elipse)özellik yöneticisi görüntülenir (Şekil 4). 2. Özellik yöneticisinde Seçenekler bölümündeki Yardımcı olarak (For Construction)onay kutusu işaretlenirse seçilen elips eksen çizgisine dönüşür. 3. İlişkileri ekle bölümündeki Sabitle (Fix) bağıntısıyla (ilişkisiyle) elipsin kendisi ve uçları sabitlenir. 4. Özellik yöneticisindeki Parametreler bölümünde:
♦ kısmına elipslerin merkezinin x koordinat değeri girilir. ♦ kısmına elipslerin merkezinin y koordinat değeri girilir. ♦ kısmına kısmi elipsin başlangıç ucunun x koordinat değeri girilir. ♦ kısmına kısmi elipsin başlangıç ucunun y koordinat değeri girilir. ♦ kısmına kısmi elipsin bitiş ucunun x koordinat değeri girilir. ♦ kısmına kısmi elipsin bitiş ucunun y koordinat değeri girilir. ♦ kısmına elipslerin Yarıçap 1 değeri girilir. ♦ kısmına elipslerin Yarıçap 2 değeri girilir. ♦ kısmına kısmi elipsin uçları arasındaki açı değeri girilir.5.ÇİZİM YOLUYLA ELİPSİN KÜÇÜK EKSENİNİ BULMA Daha öncede belirtttiğimiz gibi bir daire izdüşüm düzlemlerinden birine dik, diğerlerine açı yapıyorsa dik olduğu düzlemde çizgi görüntüsünde diğer düzlemlerde görünüşleri elips şeklinde olur. Çizim programları yok iken değişik metotlarla elips çizilirdi. Çizim programlarında bu çok kolay hale geldi. Elipsin büyük ekseni dairenin gerçek çapına eşittir. Küçük eksenin uzunluğu açıya göre değişir. Küçük eksenin boyu ya hesaplanarak bulunur yada çizim yoluyla bulunur. Biz burada çizim yolunu anlatacağız. Anlatacağımız bu metodu herkes rahatlıkla uygulayabilir. Küçük ekseni çizim yoluyla bulmak için aşağıdaki yol takip edilir: 1.Dairenin, dik olduğu düzlemde çizgisel görüntüsü çapına eşit uzunlukta doğru olarak çizilir (Şekil 5). 2. Çizgi görüntünün uçlarından, ince çizgilerle yatay ve dikey olarak taşıma çizgileri çizilir (Şekil 6).
Şekil 5:Çizgi görüntüsü Şekil 6:İzdüşüm taşıma çizgileri 3. Taşıma çizgilerinin arasındaki uzaklık küçük eksen uzunluğudur. Taşıma çizgilerinin arasına dik bir çizgi çizelim ve eksen çizgisine dönüştürelim (Şekil 7).Dikkat edilirse iki eksen aynı uzunlukta değil. Çünkü açıları farklı. 4. Küçük eksenlerin tam ortasından büyük eksen olarak dairenin çap uzunluğu ortalanarak çizilir (Şekil 8). Şekil 7:Küçük eksenler Şekil 8:Büyük eksenlerin çizimi 5. Elips komutu uygulanarak elipsler çizilir (Şekil 9). Şekil 9:Elips çizimiÖnemli Not: Dikdörgen, Daire, Çokgen, Elips gibi kapalı objelerin içi boyanmış şekilde ekrana gelmektedir. Bu durum her zaman istenmez. Bunu önlemek için aşağıdaki işlemler yapılır: ♦ Menü Çubuğu’ ndan Araçlar üzerine tıklanır (Şekil 10). ♦ Görüntülenen menüden Çizim Ayarları üzerine tıklanır. Yine görüntülenen menüden Gölgeli Çizim Konturları komutu seçilir. Açıksa kapatılır ve kapalı objelerin içi boş görünür. Şekil 11:”Menü Çubuğu” ve “Gölgeli Çizim Konturları” komutu