AREA (Alan Hesaplama) 1.TANITIM Area, kapalı şekillerin alanlarını hesaplamak için kullanılan bir komuttur. Aynı zamanda kapalı şekillerin çevre uzunlukları da hesaplanmaktadır. Düzgün geometrik şekilde olmayan kapalı alanlar önce “Boundary” komutuyla sınırları Poliline’ dönüştürülür. Daha sonra Area komutu uygulanır. Area komutuna aşağıdaki yollardan girilir:
♦ Klavyeden AREA veya AA yazılır ve Enter tuşuna basılır. Command: AREA (AA) ♦ Tools Menu ► Inquary ► Area (Araçlar Menüsü ►Sorgulama ► Alan)
♦ Inquary Toolbar ► Area (Sorgulama Araç Çubuğu ► Alan)
♦ Ribbon ►Home tab ►Utilities panel ►Area (Komut Şeridi ► Home sekmesi ► Utilities panel ►Alan (Şekil 1) Şekil 1:Utilities paneli ve Area komut düğmesi2.KÖŞELERİ TEK TEK SEÇEREK ALAN HESABI Kenarları keskin köşeli olan kapalı şekillerin alanlarını hesaplamak için kullanılan default seçenektir. Alanın hassas hesaplanması için “nokta yakalama modları” nın kullanılması gerekir. Bu seçenekle kenarları eşit olmayan çokgenlerin alanları rahat bir şekilde hesaplanabilir. Şekil 2’ degörülen keskin köşeli altıgenin alanı hesaplanmıştır.
Köşeleri seçerek alan hesaplama: 1. Area komutu çalıştırılır. Command: AA 2. Objenin köşeleri sırayla seçilir. Köşeler seçildikçe şeklin içi açık yeşil renkle boyanır. Specify first corner point or [Object/Add area /Subtract area]: P1 (İlk köşe noktasını belirleyin [Obje/Alan Topla/Alan Çıkar ] Specify next point or [Arc/Length/Undo]: P2, P3 (Bir sonraki köşe noktasını belirleyin veya [Yay/Uzunluk/Geri Al]) Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] : P4, P5, P6 (Bir sonraki köşe noktasını belirleyin veya [Yay/Uzunluk/Geri Al/Toplan]) 3. İşlemi bitirmek için köşe seçmeden Enter tuşuna basılır. Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] : 4. Alan ve çevre uzunluğu değerleri en alt satıra yerleşir. Area = 35940.1494, Perimeter = 794.8317 (Alan=35940.1494 mm², Çevre=794.8317 mm
Şekil 2:Alan hesaplaması Şekil 3:Örnek uygulamaŞekil 3’ de görülen şeklin alanını ve çevresini yukarıda anlatıldığı gibi köşeleri seçerek bulunuz. Önemli not: Alan hesaplandıktan sonra ekranın alt kısmında mesaj alanında sonuç gösterilecektir. Sonuçlar Units komutuyla ayarlanan birim sisteminde olacaktır. Hiç ayar yapılmadıysa birim sistemi mm’ dir. Birim sistemi cm’ ye ayarlı ise sonuçlar cm² cinsinden olacaktır.
Alanı mm² olan bir sayıyı m² ye çevirmek için sağdan sola doğru 6 basamak kaydırılır ve virgül konulur. Örneğin 25304515 mm² = 25,304515 m² Alanı cm² olan bir sayıyı m² ye çevirmek için sağdan sola doğru 4 basamak kaydırılır ve virgül konulur. Örneğin 25304515 cm² = 2530,4515 m² 3.KARIŞIK (Kombine) ŞEKİLLERİN ALANLARININ HESABI Kenarları düz çizgilerden ve yaylardan oluşan şekillerin alanlarını hesaplamak için: 1. PEDIT komutuyla şekil Polyline objesine dönüştürülür (Şekil 4). Command:PE Select polyline or [Multiple]: P1 (Şeklin bir kenarı seçilir) Object selected is not a polyline (Seçilen obje Polyline değildir-Bilgi için) Do you want to turn it into one? : (Enter tuşuna basılarak Polyline olmayan obje Polyline’ e dönüştürülür) Enter an option [Close/Join/…….Reverse/Undo]: J(Birleştir seçeneği)
(Klavyeden J harfi yazdırılır ve Enter tuşuna basılarak birleştirme seçeneği seçilir) Select objects: P2 (Diğer tüm objeler seçilir) Select objects: (Seçme işlemini bitirmek için) 10 segments added to polyline (10 doğru parçası ilave edildi- Bilgi için) Enter an option [Open/Join/……/Reverse/Undo]: (İşlemi bitirmek için) Not:Objeleri Polyline objesine dönüştürmek için Pedit komutunun görevini Join komutu da yapmaktadır. Şekil 4:Polyline objesine dönüştürme işlemi2. Area (Alan)komutu çalıştırılır. Command: AA 3. Obje seçeneğini seçmek için klavyeden O yazılıp Enter tuşuna basılır. Specify first corner or [Object/Add area /Subtract area]: O Select objects: P1 (Obje seçilir) (Şekil 5). Area = 7011.4405 , Perimeter = 418.4152 (Alan ve çevre ölçüleri en alt satıra yazılır) Şekil 5:Seçilmiş obje4.TEK PARÇALI OBJELERİN ALANLARINI HESAPLAMA Circle, Ellipse, Rectangle komutlarıyla çizilmiş objelerle, polyline komutu ile çizilmiş veya Pedit komutuyla birleştirillip Polyline haline getirilmiş ucu açık objelerin de alanlarının hesaplanması için Object seçeneği kullanılır.
Objelerin alanını hesaplamak için aşağıdaki sıra takip edilir: 1. Area komutu çalıştırılır. Command: AREA 2. Obje seçeneğini seçmek için klavyeden O yazılıp Enter tuşuna basılır veya Object (Obje) seçeneği üzerine mouse ile tıklanır. Specify first corner or [Object/Add area /Subtract area]: O 3. Obje seçilir. Select objects: P1 (Obje seçilir) 4. Alan ve çevre değerleri en alt satıra yazılır. Area:76660.3498(Alan), Perimeter:1185.5246(Çevre) Şekil 6’ da alanı hesaplanacak dikdörtgen, daire ve elips görülmektedir.Şekil 7’de ucu açık polyline objesinin hesaplanan alanı görülmektedir.
Şekil 6:Alanı hesaplanacak objeler Şekil 7:Polyline alanı 5.OBJELERİN ARALARINDA KALAN BOŞLUKLARIN ALAN HESABI Birbirlerini kesen objelerin arasında kalan boşlukların alanlarını hesaplamak için iki yol takip edilir. Birincisi, birbirini kesen objeler köşeli ise yukarıda anlatıldığı gibi köşeler tek tek sırayla tıklayarak hesaplanır. İkincisi boşluğun çevresini polyline objesine dönüştürerek tek parçalı obje haline getirmek ve object seçeneğini kullanarak alanı hesaplamak. Burada ikinci yol tercih edilecektir.
Çizimler arasındaki boşlukların alanını bulmak için aşağıdaki sıra takip edilir: 1. Çizimler arasındaki boşlukların sınırları Boundary (Sınır) oluşturma komutuyla Polyline (Birleşik Çizgi) haline getirilir. ♦ Komuta klavyeden BOUNDARY veya BO yazılarak girilir. Command: BOUNDARY (BO) ♦ Komut aktif edildikten sonra “Boundary Creation” isimli diyalog kutusu görüntülenir (Şekil 8). Diyalog kutusunda aşağıdaki ayarlar yapılır: >Object type kısmından Polyline seçilir ve diğer çizim metotlarıyla çizilmiş kapalı kısımların sınırları birleşik çizgi yani Polyline haline getirilir. >Pick Points düğmesi tıklanır ve çizim alanına dönülür. Sınır oluşturulacak alanın içinde herhangi bir yerine tıklanır (P1). > Sağ tuş yapılarak veya Entertuşuna basılarak diyalog kutusuna geri dönülür. ♦OK düğmesine tıklanarak işlem gerçekleştirilir (Şekil 9). Şekil 8:”Boundary Creaion” diyalog kutusu Şekil 9:Bölge sınırı♦İmleç sınır kenarlarından biri üzerine getirildiğinde sınır seçilir (Şekil 10). 2. Area (Alan) komutu çalıştırılır. Command: AA Specify first corner or [Object/Add area /Subtract area]: O Obje seçeneğini seçmek için klavyeden O yazılıp Enter tuşuna basılır. Select objects: P1 (Sınır kenarlarından biri üzerine tıklanılır) (Şekil 11). Area = 4493.3651, Perimeter = 290.8589 Alan ve çevre ölçüleri en alt satıra yazılır. Şekil 10:Oluşturulmuş sınır Şekil 11:Seçilen sınır kenarı6.ALANLARI TOPLAMA SEÇENEĞİ (Add) 1. Köşeli Objelerin Alanlarının Toplamı: Add seçeneğiyle kapalı şekillerin alanlarının toplamı hesaplanmaktadır. Birinci şeklin köşe noktaları seçildikten sonra Enter tuşuna basılır ve ikinci şeklin köşeleri seçilir ve Enter tuşuna basılarak iki şeklin alanı toplanır (Şekil 12). Bu şekilde devam edilerek çok sayıdaki şeklin alanı toplanmış olur.
İşlem sırası aşağıdaki gibidir: Command: AREA Specify first corner or [Object/Add area/Subtract area]:A (Alan ilave et seçeneği seçildi) Specify first corner point or [Object/Subtract area]:P1 (Birinci köşe noktasını belirleyin veya [Obje/Alan çıkar]) (ADD mode) Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P2 (Bir sonraki köşe noktasını belirleyin [….]) (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P3 (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] :P4 (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] :(Devam için) Area = 11310.7777, Perimeter = 464.0028 Total area = 11310.7777 (Birinci objenin alanı ve çevresi)
İkinci objenin köşeleri sırayla seçilir ve Enter tuşuna basılır. Specify first corner point or [Object/Subtract area]:P5 (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P6 (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P6 (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] : Area = 3988.3218, Perimeter = 299.3299 Total area = 15299.0995 (İkinci objenin alanı ve çevresi) Specify first corner point or [Object/Subtract area]: (Komuttan tamamen çıkmak için) Total area = 15299.0995 (İki objenin toplam alanı) Şekil 12:Alanların toplanması
2.Köşesi Olmayan Objelerin Alanlarının Toplamı: Daire, elips gibi objelerle polyline objeler object seçeneğiyle iki ve daha fazla objelerin alanları toplanır (Şekil 13). İşlem sırası aşağıdaki gibidir. Command: AREA Specify first corner point or [Object/Add area/Subtract area]: A (Alan ilave et seçeneği seçildi) Specify first corner point or [Object/Subtract area]: O (Obje seçeneği seçildi) (ADD mode) Select objects:P1 Birinci objeyi seç) Area = 12953.9059, Circumference = 403.4645 Total area = 12953.9059 (Birinci objenin alan ve çevre ölçüsü) (ADD mode) Select objects: P2 (İkinci objeyi seç) Area = 5650.5455, Circumference = 266.4711 (İkinci objenin alan ve çevre ölçüsü) Total area = 18604.4514 (İki objenin toplam alanı) (ADD mode) Select objects: (Komutu sonlandırıp işlemi bitirmek için)
Şekil 13:Objeler7.ALANLARIN BİRBİRİNDEN ÇIKARILMASI SEÇENEĞİ (Subtract) Bu seçenekte kapalı şekillerin alanlarının farkı hesaplanmaktadır. Seçeneğin uygulanabilmesi için ana şekillerin alanları toplama (Add) işlemine tabi tutulur. Ana şekillerin köşe noktaları seçildikten sonra Enter tuşuna basılır ve çıkarma (Subtract)seçeneği seçilir. Çıkarılacak şekillerin köşeleri tek tek seçilir ve Enter tuşuna basılarak şekillerin alanları birbirinden çıkarılır (Şekil 14). Objelerin alanları da aynı yolla birbirinden çıkarılır. Şekil 14:Çıkarma işlemi
Command: AREA Specify first corner point or [Object/Add area/Subtract area]: A (İlave etme seçeneği seçildi) Ana objenin köşe noktaları sırayla seçilir. Specify first corner point or [Object/Subtract area]:P1 (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P2 (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P3
(ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] :P4 Ana objenin köşe noktaları seçilince Enter tuşuna basılır. (ADD mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] : Area = 16302.5636, Perimeter = 528.8607 (Ana objenin alan ve Çevresi) Total area = 16302.5636 (Toplam alan-Bilgi için) Specify first corner point or [Object/Subtract area]: S (Çıkarma seçeneği seçildi) Çıkacak objelerin köşeleri tek tek seçilir. Specify first corner point or [Object/Add area]:P5 (SUBTRACT mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P6
(SUBTRACT mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo]:P7 Çıkacak objenin köşe noktaları seçilince Enter tuşuna basılır. (SUBTRACT mode)Specify next point or [Arc/Length/Undo/Total] : Area = 1429.5619, Perimeter = 174.5423 (Çıkan objenin alan ve çevresi) Total area = 14873.0017
Specify first corner point or [Object/Add area]: (Komutu sonlandırmak için) Total area = 14873.0017 (Çıkarma işleminin sonucu)